Internet to potÄga ÂŤ ObserwujÄ, myĹlÄ, piszÄ â serwis Goldenrose
Większość opinii publicznej w Anglii, pod wpływem m.in. działalności Czartoryskiego, chciała utworzenia niezależnej Polski, burżuazja bowiem sądziła, że ze słabą Polską łatwiej byłoby utrzymywać korzystne stosunki handlowe, ale rząd uważał sprawę przywrócenia państwa polskiego za nierealną i poruszył ją jedynie z obawy przed wzrostem potęgi rosyjskiej.Castelereagh wysunął aż 3 projekty w sprawie Polski:
- przywrócenie Polski w granicach z roku 1772
- przywrócenie Polski w granicach z roku 1791
- podział Księstwa taki by car Aleksander ostrzymał ziemie polskie aż po Wisłę, ale pod warunkiem, że nie przyjmie tytułu króla polskiego i, że Prusy nie dostaną Saksonii.
Wobec tego ostatniego projektu przekonywać cara próbował Metternich, ale Aleksander wybuchł gniewem i jak to ujął Talleyrand – nawet z lokajem się tak nie rozmawia. Wobec nieustępliwości cara 3 stycznia 1815 roku Anglia, Austria i Francja zawarły tajne porozumienie, w którym zobowiązywały się działać wspólnie i udzielać sobie pomocy zbrojnej wzajemnie, gdyby któryś z sojuszników został zaatakowany. Do przymierza przystąpiła także Bawaria, Holandia i Hanower. Był to jednakże tylko manewr taktyczny – nikt nie chciał prowadzić wojny, której zresztą ciężar musiałby spocząć na Austrii. Przewaga nad sprzymierzeńcami Rosji i Prus była ogromna.
W rezultacie 11 lutego 1815 roku konflikt zakończył się kompromisem, którego postanowienie powtórzono jeszcze na koniec kongresu:
- Prusy otrzymały dwie piąte Saksonii i 850 000 ludności wraz z terenem, na wschodzie zaś departamenty poznański i bydgoski oraz miasto Gdańsk i Toruń.
- Austria otrzymała obwód tarnopolski i saliny wielickie wraz z okręgiem.
- stworzono wolne i niepodległe miasto Kraków, pod opieką 3 państw sąsiednich
- reszta Księstwa Warszawskiego przypadła Rosji. Dodano też, że car rosyjski przyjmie tytuł króla polskiego i nada mu „rozciągłość wewnętrzną” jeśli uzna to za stosowne.
- Polacy poddani Rosji, Austrii i Prus mieli otrzymać reprezentację i instytucje narodowe, jakie każdy z tych 3 rządów uzna za stosowne.
Decyzje w sprawie Księstwa Warszawskiego podjęte na kongresie określa się mianem „IV rozbioru Polski”. Powiedzenie to jest słuszne tylko połowicznie, gdyż chodziło o podział Księstwa a więc części ziem polskich. Co do reszty ziem to nikt nie wysuwał żadnych zastrzeżeń – sprawa przywrócenia państwa polskiego na kongresie spotkała się raczej z obojętnością.
Właściwie trudno się dziwić. Państwa takie jak Austria, Prusy i Rosja dyktowały warunki. Wielka Brytania opowiadała się za równowagą sił na kontynencie, bo to było pewną gwarancją pokoju, większym problem było przywrócenie porządku po epoce napoleońskiej niż sprawa jakiegoś państewka. Zresztą, zbyt duży wkład w wyzwolenie Europy spod buta napoleońskiego wniósł Aleksander, więc sprzeciwiać mu sie było przynajmniej mało stosowne.